Productiebedrijven willen een zo hoog mogelijke betrouwbaarheid en beschikbaarheid van hun productiemiddelen. Die moeten daarvoor in topconditie zijn en blijven en daarvoor is conditiebewaking vereist. In de hydrauliek kunnen deeltjestellers daarbij een rol spelen. Er is een breed aanbod, van eenvoudig tot high tech, maar gebruikers moeten wel precies weten wat ze willen.
Deeltjestellers bestaan in diverse uitvoeringen:
- desk top systemen voor tellingen van monsterflesjes in het olieanalyse lab;
- draagbare systemen die op verschillende vaste meetpunten van diverse hydraulische systemen de reinheid kunnen meten;
- online deeltjestellers die in een systeem worden ingebouwd voor continue bewaking van een meetpunt.
Meetprincipe
Deeltjestellers voor contaminatiemetingen in hydraulische vloeistoffen werken volgens het principe van lichtblokkade. De te meten olie stroomt door een meetcel. Haaks hierop wordt een lichtstraal dwars door de olie op een fotodetector geprojecteerd.
Is geen deeltje in de olie aanwezig, dan is het uitgangssignaal van de fotodetector constant. Komt er een deeltje langs, dan zal dit licht blokkeren en een schaduw op de detector projecteren. Hoe groter het deeltje, des te meer licht wordt geblokkeerd en hoe groter de geprojecteerde schaduw, des te groter het piekuitgangssignaal van de fotodetector.
Het projecteren van licht door een meetcel op een fotodetector kan op twee manieren. Indien de meetcel hierbij voor 100% wordt belicht, spreekt men van volumetrische sensoren. Wordt slechts een gering gedeelte van de meetcel belicht, dan spreekt men van in situ sensoren.
Aanbod
De eerste groep geeft een hoge reproduceerbaarheid. Elk deeltje dat de meetcel passeert, wordt geteld en op zijn volledige grootte gemeten. Bij de tweede groep kunnen deeltjes slechts gedeeltelijk worden belicht, waardoor ze zich als kleiner deeltje laten meten. Of ze vallen buiten de lichtstraal, waardoor ze helemaal niet worden gemeten. Dit kan tot behoorlijke statistische fouten leiden.
De bovenlaag in het aanbod wordt gevormd door desktop deeltjestellers voor laboratoriumtoepassingen, die we wereldwijd in de meeste olieanalyselaboratoria terugvinden. In situ sensoren zijn vaak terug te vinden in deeltjestellers die deel uitmaken van het productenpakket dat aanbieders van filters en/of hydraulische componenten aan de eindklant aanbieden.
Conditiebewaking
Deeltjestellers kunnen een belangrijke rol spelen bij conditiebewaking. Falende afdichtingen of vroegtijdige slijtage van componenten ziet men het eerst terug in deeltjestellers, eerder dan in procesparameters of systeemgedrag. Aanbieders adviseren daarom om altijd te beginnen met een zogeheten nulmeting: wat is de reinheid van de componenten als een installatie in gebruik wordt genomen.
Voor de eigenaars van machines is vooral de trend belangrijk. De trend zegt iets over de conditie van de machine, over het verloop van slijtage, over te verwachten kosten en de levensduur.
De grote stap voor veel gebruikers is echter de allereerste stap: van geen enkele bewaking naar een eerste (eenvoudige) deeltjesteller. De keuze in de apparatuur hangt vaak af van de aanwezige kennis en de bereidheid tot investeren in conditiebewaking.
Zelfs grote bedrijven, voor wie hydrauliek essentieel is voor hun productie, zijn onvoldoende kritisch bij de keuze van hun meetinstrumentarium. Bedrijven vergeten echter dat een deeltjesteller geen kostenpost is, maar een investering in de bedrijfszekerheid van hun productiemiddelen. (foto: Pamas)
Het volledig artikel vindt u in het oktobernummer van Aandrijftechniek.