Pagina 32 van: Aandrijftechniek – nummer 8 – 2018
AANDRIJFTECHNIEK | november 201832
bus levert de energie voor de elektrische voortstuwingsmotor en
andere systemen voor het vissen en de visbewerking. Van Breugel:
“Naast voorstuwing en lieren zijn er ook nog aandrijvingen voor
ventilatie van de machinekamers (druk en temperatuurgeregeld),
regelbare koelpompen voor de koeling van de voorstuwingsmotor,
we regelen de druk van de powerpacks voor bepaalde ventielen
en schuiven en er zijn regelbare pompen voor het water om de
vissen mee schoon te spoelen.”
Aan boord zit ook een reguliere 400V/230V wisselstroom-
boordnet voor de nautische apparatuur, het hotelbedrijf en
overige systemen. Dit net wordt van spanning voorzien via een
140 kVA elektrische motorgeneratoromvormer of door de 128
kVA dieselgenerator. Deze 128 kVA generator kan overigens ook
worden gebruikt voor het voeden van de DC bus en laden van
de batterijen.
Geen standaard motoren
Nidec heeft niet alleen mee ontwikkeld aan de techniek van
de Spes Nova, ze zijn ook leverancier van de elektromotoren en
alle frequentieregelaars. De watergekoelde elektromotor, bedoeld
voor de voortstuwing, is enkele weken geleden afgenomen in
de fabriek van Nidec Leroy Somer. Koese: “Daar zijn we samen
met de rederij en de werf naar toe geweest. De elektromotor is
onder klasse afgenomen, hij is immers voor de visserij bedoeld.”
Ook de elektromotoren voor de lieren zijn geen standaard
motoren, maar aangepast op datgene wat ze straks gaan aan-
drijven. Van Breugel: “Sommige hebben een verhoogd koppel,
versterkte wikkelingen, zijn zeewater gecoat en voorzien van
externe koeling.” Koese vult hem aan: “Nidec levert de voort-
stuwingsmotor, de boegschroefmotor, de aandrijfmotoren voor
de lieren, alle regelaars en de generatoren. Dus de combinatie
van energie-opwekkers en -verbruikers komt allemaal van Nidec
alsmede de active front ends en de roterende omvormer zodat de
harmonische vervuiling in het net alsmede de EMC goed onder
controle is en in deskundige handen.”
Wat opvalt in het ontwerpschema is een reductiekast tussen
elektromotor en schroef. De Nidec voortstuwingsmotor heeft
een nominaal uitgaand toerental van 1000 min-1. De uitgaande
as zit gekoppeld aan een Reintjes transmissie die het toerental
reduceert naar 125 min-1. “In de Spes Nova is voldoende ruimte
om een transmissiekast in te bouwen. Bij de MDV 1 hadden we
die ruimte niet en hebben we een PM-motor gebruikt zonder
transmissie. Deze zit direct gekoppeld aan de schroefas en maakt
maar 109 toeren,” aldus Koese.
Invloed Industrie 4.0
Zo’n innovatief schip als de Spes Nova heeft vanzelfsprekend
meer hightech-oplossingen aan boord. Koese noemt het ‘active
heave compensation’ systeem van Scantroll dat ervoor zorgt
dat als een vissersschip op volle zee zit met veel golven, de vis-
sersnetten op een constante afstand van de zeebodem blijven.
“Ons systeem krijgt van het Scantroll-systeem het signaal aan-
geleverd wat de frequentieregelaar moet doen en ons systeem
geeft signalen terug wat de trekkracht en de lengtemeting is
van de draden en dergelijke. Dat zijn de parameters die continu
heen en weer geschoten worden. Best een complex maar ook
belangrijk systeem.”
Hoe zit het met Industrie 4.0, IoT en de scheepvaart, speelt
dat ook mee bij dit ontwerp? “Jazeker, het schip zit aan een
netwerk gekoppeld,” aldus Koese. “Dit soort schepen heeft een
satellietverbinding, we kunnen dus meekijken en monitoren. En
signaleren als er iets aan het slijten is wat een keer vervangen
moet worden. Bewaken van temperatuur, van lagers, van trillin-
gen, of een pomp die een afwijking vertoont ten opzichte van zijn
normale gedrag. Alle sensoren plaatsen we zelf, ook de software
schrijven we zelf hiervoor. Daarnaast zijn alle parameters uit te
lezen via touchscreens. De eerste weken gaan we zelf het schip
elke week monitoren om het systeem te kunnen optimaliseren.
Maar als er een software-update moet plaatsvinden dan doen we
dat in de haven, dat is veiliger dan via een satellietverbinding.”
Wetec levert ook een slimme cruise-control voor de Spes
Nova. Koese: “Het schip weet hoeveel ton extra lading het aan
boord heeft, het weet wanneer de visafslag sluit. Dan kan de
schipper besluiten om voor de stroming te gaan varen om op
tijd bij de afslag te zijn, of dat het nog rendabel is om nog een
extra trek te maken en dan op volle snelheid naar huis te varen.
Dan wordt de cruise-control zo ingezet, zodat de schipper kan
zien wat het meest rendabele voor hem is. De cruise-control is
aan de GPS gekoppeld en kan zien waar de optimale stroming
is, waardoor je in de waterbak mee kunt varen. Ook hier alles
in het teken van efficiency en maximale winst voor de visser.”
Vreemde geluiden uit het vooronder
Nidec en Wetec laten met de elektrische installatie en next-
level voortstuwing van de Spes Nova zien dat het anders kan.
‘Nagenoeg alle hydrauliek is vervangen
door elektrisch’
De elektromotoren
voor de nettenlieren
hebben speciale rvs
bescherming voor de
koelventilator
28-29-30-31-32-33_nidec.indd 32 19-11-18 17:14