Pagina 37 van: Aandrijftechniek – nummer 7 – 2017

TECHNIEK Besturingen

www.AT-aandrijftechniek.nlOKTOBER 2017 AT AANDRIJFTECHNIEK 37

nieuwe functionaliteit van hydrodynami-
sche adviessystemen.
Om het intellectuele eigendom van de
software te beschermen en om ervoor te
zorgen dat klanten een passende vergoe-
ding voor het gebruik ervan betalen,
gebruiken ze in Dalfsen vanaf de start in
2002 beveiligingstechnologie met
dongles. Een Octopus-module is alleen op
een computersysteem te activeren, wan-
neer in de usb-poort een met de betref-
fende software corresponderende dongle
is gestoken.

Reduceren van complexiteit
In de loop der tijd zijn de maritieme soft-
warespecialisten overgestapt op een
nieuwe generatie CodeMeter dongles van
Wibu-Systems in combinatie met het regi-
stratiesysteem CMProducer voor het vast-
leggen van de licentiesleutels op de usb-
dongles. Inmiddels is besloten om te mi-
greren naar een puur softwarematige
oplossing: CodeMeter License Central.
Volgens Hendrik Middag, Global Product
Manager bij ABB Marine and Ports, gaat
het bedrijf omwille van het reduceren van
complexiteit van de dongles afstappen.
“We werken met een betrekkelijk klein
team van softwarebouwers, voor wie het
aanmaken en op voorraad houden van de
usb-sticks een extra taak is. Overal binnen
de industrie zien we het gebruik van virtu-
ele oplossingen toenemen.”
“Met het opslaan van parameters met de
kenmerken van de door onze klanten ge-
bruikte apparaten en computers tussen
de softwarecode van de Octopus-modules
voorkomen we misbruik. Daarin is tevens
vastgelegd met hoeveel data uit de hydro-
dynamische database de computer mag
rekenen en hoeveel real-time signaaldata

vanaf de sensoren zich laten inlezen.”
“Bij aanvraag naar een bepaalde nieuwe
module of een upgrade van een be-
staande oplossing zetten we de licenties
klaar in de cloud met kenmerken van een
bepaalde computer op een bepaald schip
die de gebruiker er dan zelf vanaf kan
halen. Het beveiligingsniveau is even
hoog als bij het gebruik van usb-dongles.”

Stille revolutie
Op de wereldzeeën is zich een stille revo-
lutie aan het voltrekken. Breedband inter-
net beperkt zich niet langer tot objecten
op land, maar bereikt via satellieten ook
schepen op zee. Langs die weg laat de op
het schip verzamelde data zich uploaden
naar de cloud om van daaruit via de office
module van ABB Octopus terecht te
komen bij de ‘stuurlui aan wal’ voor na-
dere analyse van de bewegingsmetingen.
Klopte de planning, welke bewegingen
zijn er gemeten, is er van koers afgewe-
ken en wat was het actuele weerbeeld?
Met die antwoorden is de cirkel van ‘do,
learn and act’ rond en is het varen op zee,
ongeacht het type schip, een stuk voor-
spelbaarder geworden en zijn veel mense-
lijke handelingen te automatiseren.
Wanneer het tot echt onbemande sche-
pen komt, is volgens Tim Ellis, marketing-
manager bij Digital Services van ABB
Marine and Ports, nog maar de vraag.
“Wet- en regelgeving zal op alle fronten
moeten worden aangepast om het varen
met onbemande schepen mogelijk te
maken. Daarvoor is zowel de steun van de
maritieme industrie als maatschappelijk
draagvlak nodig.”
“De Octopus-suite richt zich vooral op het
ondersteunen van bemanningsleden bij
het maken van beslissingen tijdens reizen

en operaties op zee en op het inzichtelijk
maken van performance data van de sche-
pen aan medewerkers van rederijen aan
de wal. Zij moeten ervoor zorgen dat een
vaartuig op het gewenste tijdstip in een
bepaalde haven aankomt zonder dat con-
tainers door te veel bewegingen over-
boord vallen.”
“Het gebruik van de Octopus-software tij-
dens operaties op zee varieert sterk. Voor
de kapitein van een schip dat windmolens
op zee moet plaatsen, is het bijvoorbeeld
van belang om te weten dat er veilig
meerdere uren achtereenvolgens lang op
dezelfde plek valt te werken. Het dynamic
positioning systeem in combinatie met
onze software zorgt daarvoor.”

www.abb.nl

Polar Plot: TomTom voor veilig varen
De Octopus-software is het geesteskind van Leon Adegeest. Hij
vertaalde zijn wetenschappelijke inzichten in de hydrodynamica
naar een software-algoritme. Adegeest vestigde zich na zijn acti-
viteiten bij de Noorse certificeringsorganisatie Det Norske Veritas
(DNV) in Dalfsen in Overijssel, ver van zee. Hij begon onder de
naam Amarcon een eigen onderneming vanuit de garage bij
zijn woning. Tien jaar later verkocht hij het bedrijf aan het ABB-
concern.
Kenmerkend voor de software is het gebruik van Polar Plot,
waarin zestigduizend simulaties van scheepsspecifieke bewe-
gingen in samenhang met actuele weerdata en informatie van
het motormanagementsysteem samen komen. In een visuele
weergave waarop in kleurcodes de limieten in beweging, snel-
heid en koersrichting zijn aangegeven zijn de bewegingen direct
waarneembaar voor de kapitein of diens plaatsvervanger op de
brug van een schip. Het dynamische beeld van de Polar Plot leert
hen of ze van koers moeten veranderen of langzamer moeten
varen om het bijvoorbeeld voor passagiers op een cruiseschip
comfortabel te houden.
In de database van de software ligt veel statistische data opge-
slagen van het schip onder verschillende weersomstandigheden.
Daardoor kan bijvoorbeeld de gezagvoerder van een container-
schip zien welk toerental hij of zij moet aanhouden om op een
bepaald tijdstip op een bepaalde bestemming te komen. Met
dezelfde informatie zijn rederijen in staat om hun schepen on-
derling te benchmarken en de vakbekwaamheid van de kapiteins
te beoordelen.

Aan de hand van scheepskarakteristieken en de weers- en zeeomstandigheden voorspelt de

software welke bewegingen een schip gaat maken.

Bij een kalm en stil

zeetje en goed weer

is het gemakkelijk

varen voor een be-

manning. Maar het

kan er op zee ook

anders aan toegaan,

en dan komt ABB’s

software goed van

pas.

36-37_abb.indd 37 18-10-17 14:13