Pagina 43 van: Aandrijftechniek – nummer 3 – 2022
43
Soms is 3D printen de
oplossing als er geen
onderdelen meer zijn of
worden gemaakt
De finaledag en prijsuitreiking vonden plaats in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg
bestellen, wachten, ontvangen en monteren. Dit kan zo een aantal
dagen, misschien wel weken duren.
Praktische bezwaren
Winnaar en eigenaar van Senovi Ivor Hagen weet: “Dit printen
op locatie is inderdaad een ideale situatie. Maar tussen droom
en daad, staan wetten in de weg, en praktische bezwaren. De
laatste liggen niet op het technische vlak. De huidige generatie
3D printers is uitstekend in staat om van geschikt materiaal een
afscherming te printen met de gewenste kwaliteit. De echte prak-
tische bezwaren liggen juist in de wetgeving; op het juridische
vlak. Om een onderdeel namelijk snel te kunnen printen heb je
een printbestand nodig. Enerzijds zou je deze zelf kunnen gene-
reren door het kapotte onderdeel op te meten en zelf te tekenen
of door het te scannen en vanuit hier een printbestand te maken.
Alleen: dit mag niet. Het ontwerp is van de producent van het
onderdeel en mag niet zonder toestemming zomaar worden
gebruikt. Geen enkele producent zal om logische redenen echter
ook zomaar zijn data vrijgeven zodat gebruikers van het onderdeel
het ongelimiteerd kunnen printen. Omdat ik de problematiek
inmiddels bij verschillende partijen heb opgemerkt, heb ik de
Defensie Innovatie Competitie aangegrepen om een platform
te ontwikkelen waarmee deze drempel is te nemen.”
Platform DAP3D
De oplossing kreeg de naam Defense Assets Platform for 3D
printing; kortweg: DAP3D. Dit platform fungeert als een beveiligde
logistieke koppeling tussen de ontwerper en de printende partij.
Voor de leveranciers regelt DAP3D de verschillende contractafspra-
ken – bijvoorbeeld hoe vaak een bepaald ontwerp mag worden
geprint. Daarnaast draagt het platform zorg voor eventuele con-
versies naar 3D printbare bestanden en tevens voor de afdrachten
van vergoedingen richting de wettige eigenaar van het ontwerp.
De printende partij profiteert van de gemaakte licentieovereen-
komsten en heeft hiermee beveiligde toegang tot de database
met 3D printbare bestanden. Verder zorgt het platform aan deze
kant voor de automatische afdracht van het afgesproken bedrag
wanneer er wordt geprint. Op deze manier krijgen leveranciers
netjes een reëel bedrag betaald voor het beschikbaar stellen van
hun ontwerpen en kan Defensie 3D printen op een al veel langer
beoogde manier tegen een lagere prijs dan gepaard zou gaan met
de inkoop van het onderdeel bij de eigenaar van het ontwerp.
Ivor Hagen: “Het DAP3D bevat in eerste instantie bestanden
van 3D printbare delen van kunststof, metaal of composiet. En
dan specifiek van oudere onderdelen waarvan de enkelstuks leve-
ring aan Defensie vaak al moeilijker is omdat ze nog maar beperkt
op voorraad liggen of helemaal niet meer worden gemaakt. Ook
hier snijdt het mes aan twee kanten. Defensie heeft op de snelst
mogelijke manier een reserveonderdeel beschikbaar terwijl leve-
ranciers niet jarenlang kostbare magazijnruimte moet blijven
reserveren voor reserveonderdelen omdat dit contractueel nu
eenmaal vast ligt.”
Ook voor industrie van waarde
Met het winnen van de DIC 2021 heeft Ivor Hagen nu ruime
mogelijkheden zijn ideeën te realiseren. De prijs van 200.000
euro is namelijk bedoeld voor het doorontwikkelen van zijn
idee van een 3D print platform dat mogelijk voor de industrie
ook van waarde is. Weliswaar zijn hier de omstandigheden vaak
wat minder spannend, maar de noodzaak om snel een bepaald
onderdeel te hebben kan wel degelijk spelen.
Na een behoorlijk drukke finaledag is Ivor Hagen duidelijk
blij met de overwinning: “Ik houd me al veel langer bezig met
Additive Manufacturing en ontwikkelde hierbinnen mijn eigen
industriële Multi-Materiaal 3D printer. Hiermee is het mogelijk
om metalen, thermoplastische composieten (met korte maar
ook continue vezels) en hoogwaardige kunststoffen te printen
op dezelfde 3D printer. Het winnen van de Defensie Innovatie
Competitie betekent een erkenning van bijbehorende innovatieve
ideeën en tevens het aanbreken van een nieuwe periode waarin
ik aan de slag ga om het 3D print platform verder te realiseren.”
Hagen is onder andere benieuwd naar de bereidheid van
leveranciers om mee te werken aan het platform. Maar ook naar
de kwaliteit en überhaupt aanwezigheid van productdata die
geschikt zijn voor omzetting naar een 3D print bestand. “Verder
is er aandacht nodig voor de kwaliteit van de eindproducten; deze
moet uiteraard voldoende hoog zijn voor het beoogde doel en
dan is niet alleen het 3D print bestand belangrijk maar ook het
gebruikte materiaal, de printer met alle bijbehorende settings
en eventueel kennis en ervaring van de persoon die de print gaat
maken. Zeker in het kader van productaansprakelijkheid. De toe-
komst zal het leren.” <
“Er is aandacht nodig voor de
kwaliteit van de eindproducten;
deze moet uiteraard voldoende
hoog zijn voor het beoogde doel
en dan is niet alleen het 3D print
bestand belangrijk”
40-41-42-43_defensie.indd 43 22-04-2022 10:12