Pagina 24 van: Aandrijftechniek – nummer 3 – 2018
www.AT-aandrijftechniek.nl APRIL 2018 AT AANDRIJFTECHNIEK24
zijn, de techniek mogelijkheden biedt
voor de productie van grote objecten én
omdat lassen een bekende techniek is. Dit
betekent dat er veel kennis beschikbaar is
die nodig is om de vereiste kwaliteit te
behalen en hiermee de vereiste certifice-
ringen binnen een acceptabele tijdspanne
te doorlopen.
Valk Welding, leverancier van lasrobots,
haakte als eerste aan, waarna een post-
doc van de TU Twente volgde die be-
schikte over de nodige materialenkennis.
Het was het begin van een team dat in-
middels bestaat uit dertig partners die
alle een bijdrage aan Ramlab leveren. Het
betreft zowel eindgebruikers die financi-
eel ondersteunen als toeleveranciers van
onder meer software, gassen en lasappa-
ratuur. De bedrijven die in natura (bijvoor-
beeld met een lasrobot) en financieel in-
vesteren, krijgen als tegenprestatie inzicht
in de resultaten die in het laboratorium
worden geboekt. Verder heeft het lab
nauwe banden met de TU Delft en
TU Twente in het kader van materiaaltes-
ten en met klassebureaus zoals Bureau
Veritas die de eerste 3D gedraadlaste
schroef heeft gecertificeerd.
Eerste mijlpaal
Toen eind 2017 voor het eerst een pro-
duct – de WAAMpeller – werd gecertifi-
ceerd, is dit breed uitgemeten in de tech-
nische vakpers. Het project is in zeven
maanden gerealiseerd in een samenwer-
king tussen vooral Damen, Bureau Veri-
tas, Autodesk, Promarin en Ramlab.
Promarin nam daarbij het ontwerp van
de schroef op zich, Autodesk beschikt
over de softwarekennis die nodig is voor
het aansturen van de lasrobot in het
kader van WAAM terwijl Damen R&D-
faciliteiten beschikbaar stelde in de vorm
van één van haar Stan Tug 1606 schepen
voor testdoeleinden.
Wegener: “Voordat we de schroef kon-
den produceren die uiteindelijk is gecer-
tificeerd, hebben we eerst een prototype
gemaakt waarbij vooral veel kennis is
opgedaan over de interactie tussen de
hardware en software. Uiteindelijk gaat
het hier namelijk om 298 lagen van een
nikkel-aluminium-brons legering waarbij
het noodzakelijk is om alle procespara-
meters goed te beheersen. De test zelf
werd op 20 november 2017 uitgevoerd in
aanwezigheid van alle partners. Het test-
programma omvatte onder meer een
boldertrek en een noodstoptest als aan-
vulling op het gebruik van de schroef bij
verschillende snelheden. En natuurlijk
was het spannend, maar het is gelukt!”
Toekomst
Het project van de scheepsschroef was wat
Wegener betreft vooral een project om te
laten zien ‘dat het mogelijk is’. “Hiermee
hebben we bewezen dat je met behulp van
bestaande lasapparatuur en nieuwe soft-
ware lokaal een scheepsschroef kunt pro-
duceren die voldoet aan de wet- en regel-
geving. Dus zonder de noodzaak van een
gietmal en met alle mogelijkheden om
softwarematig aanpassingen door te voe-
ren waar dit nodig is.”
Met dit succes ‘in the pocket’ is het voor
Ramlab nu zaak om nieuwe voorbeelden
naar boven te halen en te onderzoeken.
Eén van de projecten die inmiddels in een
redelijk vergevorderd stadium is, betreft de
ontwikkeling van een hijshaak in samen-
werking met Huisman Equipment. Een pro-
duct dat normaal wordt gegoten maar
waarbij – als de eindgebruiker pech heeft
– de levertijden kunnen oplopen tot een
jaar. Daarbij bestaat het probleem dat bij
het afkoelen van het gietstuk de kans be-
staat op scheurtjes en spanningen in het
materiaal. Een oplossing wordt gezocht in
een holle haak die wordt vervaardigd door
middel van draadlassen en waarbij een be-
tere beheersing van de warmte-input mo-
gelijk is.
“Centraal staat dat wij als Ramlab de ken-
nis leveren om dit type product uiteindelijk
te kunnen produceren. Wij verzorgen de
productie zelf verder niet,” geeft Wegener
aan. “Wat dat betreft nodigen we graag
alle bedrijven met ideeën omtrent het 3D-
draadlassen van producten uit om kennis
te maken en aan de slag te gaan met het
onderzoeken van de mogelijkheden.”
www.ramlab.com/
Met WAAM zijn relatief eenvoudig grote producten te maken. Een
verschil met 3D-printen waar de afmetingen meestal beperkt zijn.
Net als bij 3D-printen wordt een product vervaardigd via WAAM ook opgebouwd uit laag-
jes. Vincent Wegener (gehurkt) kijkt toe.
De onthulling van de schroef vond plaats op 30 november in aanwe-
zigheid van alle partners.
22-23-24_ramlab.indd 24 11-04-18 16:30