Pagina 57 van: Aandrijftechniek – nummer 2 – 2019
57
Foodindustrie stelt
hoge eisen aan
hygiënische perslucht
D
e kwaliteit van perslucht stond centraal tij-
dens de workshop ‘Hygiënische Perslucht in de
voedingsmiddelenindustrie’ van de ‘Safe Food
Factory’. In Nederland moeten machinebouwers
en gebruikers van perslucht in de voedingsmid-
delensector voldoen aan de Warenwet, terwijl er op EU-niveau
verschillende richtlijnen in dit kader van toepassing zijn. Zoals de
Hygiëneverordening Vo 852/2004, de Machinerichtlijn (2006/42/
EG) en de Materialenverordeningen Vo 1935/2004 en Vo 10/2011. Is
er sprake van beademingslucht en/of intensief menselijk contact
met (pers)lucht, dan is bovendien de ‘Richtlijn inzake Persoonlijke
Beschermingsmiddelen’ uit de Arbowet van toepassing. Ook is
van belang de norm NEN-ISO 8573-1:2010 waarin de perslucht-
kwaliteit wordt beschreven, met een onderverdeling vanaf
Perslucht Klasse 1 (zeer schone perslucht) tot Klasse 10. In dit
laatste geval mag de perslucht meer dan 10 mg vuil- en stofdeel-
tjes per m3 bevatten en meer dan 10 g/Nm3 aan vocht (dat komt
overeen met een dauwpunt van > 11°C.).
Er is ook nog een Klasse 0 die door de gebruiker wordt gede-
finieerd en waarbij de perslucht in ieder geval nóg zuiverder is
dan Klasse 1. Indien er (mogelijk) sprake is van direct contact
tussen perslucht en voedingsstoffen, dan praten we over pers-
luchtkwaliteit Klasse 1-2-1. Dit wil zeggen dat deze minder dan
20.000 deeltjes met een omvang tussen 0,1 en 0,5 µm, minder
dan 500 deeltjes van 0,5-1 µm en maximaal 10 deeltjes van 1 tot 5
µm en groter mag bevatten. Het drukdauwpunt zal hierbij moeten
voldoen aan Klasse 2, wat betekent dat de lucht gedroogd zal
moeten worden tot een drukdauwpunt van -40°C. Ook dient de
perslucht vrij te zijn van oliebestanddelen tot Klasse 1 (0,01 mg/
m3). Belangrijk is dat deze waarden moeten worden gehaald bij
de gebruikspunten in de fabriek!
>
Vuil in = vuil uit
De uitdaging om te komen tot ‘Hygiënische Perslucht’ start
bij de kwaliteit van de aangezogen lucht. Want hierin aanwezige
vuil- en stofdeeltjes, koolwaterstoffen en chemische dampen
komen immers met een factor 7 tot 8 vermenigvuldigd terug in
de gecomprimeerde lucht. Bepalend is in dit kader dus in wat
voor soort omgeving de compressor staat en of het zomer of
winter is. Aangezogen lucht moet vorstvrij zijn (> 5°C) en in de
zomer zo koel mogelijk (< 25°C). Zet de compressor bij voorkeur
niet naast een opslag van chemicaliën en/of laad/los plaatsen
voor vrachtwagens en is er bovendien petrochemische industrie
of een stof producerend afvalverwerkingsbedrijf in de directe
omgeving, pas dan altijd de juiste typen inlaatfilters toe. Let er
ook op dat in bepaalde jaargetijden veel pollen en pluizen in de
aangezogen lucht kunnen zitten waardoor de inlaatfilters in die
periode frequenter gecontroleerd moeten worden.
Olievrij of oliegesmeerd
Olievrije compressoren vergen een hogere investering dan
een oliegesmeerde uitvoering en worden alleen toegepast in situ-
aties waarbij behoefte is aan zeer zuivere olie- en/of siliconenvrije
perslucht. Schakelt men om redenen van persluchtkwaliteit over
van een oliegesmeerde compressor naar een olievrije compressor,
dan kan de perslucht op het eindpunt alsnog oliedeeltjes bevat-
ten die uit het persluchtnet afkomstig zijn. In dat geval moet
het leidingnet worden aangepast (gereinigd/vernieuwd) en/of
zal men filters moeten installeren bij de eindgebruikerspunten
waar 100% olievrije perslucht is vereist.
Kiest men voor een economischer oliegesmeerde compressor,
bedenk dan dat de hoeveelheid olie die door zo’n compressor
wordt meegegeven aan de perslucht tussen de 3 en 10 mg/m3
> Voor een optimale
microbiologische veiligheid
kunnen steriele filters in
het persluchtnet worden
opgenomen (FOTO: BOGE
NEDERLAND)
< Inpaklijn bij
SanoRice, waarbij voor
het aansturen van
machinecomponenten
gebruik wordt gemaakt
van hygiënische
perslucht (FOTO: SANORICE
NEDERLAND BV)
56-57-58-59_perslucht.indd 57 11-03-19 16:30