Pagina 24 van: Aandrijftechniek – nummer 1 – 2021

AANDRIJFTECHNIEK | februari 202124
L
icht is een krachtig instrument.
Terwijl ASMLs chipmachines licht
gebruiken voor de productie van,
voor de wereldwijde chipsindustrie,
was Vincent van Gogh zich meer dan
bewust van de nadelige effecten ervan, waardoor
schilderijen ‘verbleekten als bloemen’, volgens een
brief aan zijn broer en weldoener, Theo van Gogh,
in 1889.
Maar zonder licht kunnen we Van Goghs genia-
liteit niet waarderen, zoals Kees van den Meiracker,
hoofd collectiebeheer en restauratie bij het Van
Gogh Museum, uitlegt: “Door zijn levendige kleur-
gebruik en gelaagdheid van verf kunnen Van Goghs
werken zeer gevoelig zijn voor licht en zijn speci-
fieke pigmenten gevoelig voor kleurvervaging en
het barsten van de verf. Maar we kunnen het licht-
niveau in de musea niet nog verder terugbrengen,
anders kunnen de mensen het werk van Van Gogh
niet echt meer goed zien.”
Deze afweging van het gebruik van licht
plaatst kunstconservatoren in een lastig parket.
Er moet een juiste balans tussen het behoud en
het tentoonstellen van deze belangrijke kunst-
Licht en kleur vangen met
semiconductor nauwkeurigheid
Vincent van Gogh blijft miljoenen
mensen over de hele wereld
inspireren dankzij zijn revolutionair
gebruik van licht en kleur. Vanwege
de nauwe banden met de provincie
Brabant en Van Goghs duidelijke
focus op licht en innovatie, heeft
ASML altijd een affiniteit gehad met
Vincents werk. Het hightech bedrijf
gebruikt nu haar expertise om
Van Gogh Brabant en het Van Gogh
Museum te helpen zijn erfgoed te
beschermen. Hoe de combinatie
van mechatronica, optica, sensoren
en software zorgt voor een
nauwkeurige detectie en analyse
van oude meesters.
Door het detecteren van factoren die verf afbreken, helpt ASML
Van Goghs kunstwerken te behouden voor toekomstige generaties
TEKST / Sue Todd, ASML, bewerking Paul Quaedvlieg
FOTO’S / ASML
werken worden gevonden, aldus Maria Barkelid,
de Van Gogh projectleider bij ASML. “We willen deze
schilderijen monitoren om de mechanismen achter
schadelijke fysische en chemische veranderingen
die ze ondergaan te begrijpen, in een poging om
deze effecten te vertragen en de werken tegelij-
kertijd zo beschikbaar mogelijk te houden voor
iedereen.”
State-of-the-art meetapparatuur
In samenwerking met het Van Gogh Museum,
de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en
de Universiteit van Amsterdam, streeft ASML naar
de ontwikkeling van twee state-of-the-art tools
om de ‘gezondheid’ van Van Goghs schilderijen te
meten en te monitoren, alsook de oorzaken achter
kleurvervaging, verfbarstjes en andere belangrijke
omgevingseffecten.
“Dankzij de innovatieve aanpak en het exper-
tiseniveau van ASML, hebben we de mogelijkheid
om de snelheid en nauwkeurigheid te bereiken die
dergelijke tools vereisen,” legt Alessa Gambardella
uit, onderzoekswetenschapper en projectleider bij
het Van Gogh Museum. “Door samen te werken
24-25_asml.indd 24 01-02-21 13:13