Pagina 39 van: Aandrijftechniek – nummer 1 – 2018

TECHNIEK Pneumatisch

www.AT-aandrijftechniek.nlFEBRUARI 2018 AT AANDRIJFTECHNIEK 39

Hulptroepen
Om deze problemen op te lossen, riep
Kamps onder meer de hulp in van Aventics
uit Boxtel. Dit bedrijf toonde al eerder be-
langstelling voor het ontwerp; onder
meer omdat het waardering kon opbren-
gen voor het feit dat hierin pneumatiek
niet zoveel mogelijk in de toepassing was
weggewerkt, maar juist open en bloot
werd getoond. Geert-Jan Stöver, general
manager van Aventics Benelux, geeft aan:
“We zijn via het hoofdkantoor in contact
gekomen met Lambert Kamps. Hij is een
kunstenaar die verbluffend veel weet van
techniek maar minder op de hoogte is van
de eisen die aan een pneumatische aan-
drijving worden gesteld wanneer deze
langer mee moet én in de buitenlucht
staat.”
“Een geweldig project dus om aan deel te
nemen en te ondersteunen in het verlen-
gen van de levensduur. We vonden het
zelfs zo leuk dat we in contact zijn getre-
den met de organisatie van het festival en
sponsor werden. Niet alleen financieel
richting de organisatie, maar ook door
middel van het beschikbaar stellen van
componenten die nodig waren om de le-
vensduur en robuustheid van het ontwerp
te kunnen garanderen.”

Pneumatiek-componenten
Aventics boog zich over de verschillende
componenten en de veiligheidsaspecten.
De lamp zou immers midden in
Amsterdam, op een brug, direct voor het
Centraal Station worden geplaatst. Men-
sen kunnen dus direct in aanraking
komen met het ontwerp waardoor geko-
zen is voor het werken met lagere, veilige

drukken dan industrieel gebruikelijk is: in
dit geval 1,5 bar. Qua onderdelen is vooral
gelet op de robuustheid en het vermogen
om betrouwbaar te functioneren bij lage
temperaturen en een vochtige omgeving.
Het festival speelt zich immers af rondom
de donkere dagen met kans op vorst. Om
die reden is gekozen voor de kunststof
ES05 ventielen die – toeval? – juist in 2017
op de markt waren gebracht. Deze ventie-
len zijn ondergebracht in een ventiel-
eiland dat zich in de directe nabijheid van
het kunstwerk bevindt.
Wouter Jan Hunsche, pneumatiekspecia-
list bij Aventics: “De belangrijkste bottle-
neck in dit ontwerp is dat het moet func-
tioneren in een mogelijk zeer vochtige
omgeving. Wanneer het regent, trek je
eenvoudig water naar binnen. Nu is dit
voor de componenten zelf niet het groot-
ste probleem, die kunnen er wel tegen.
Omdat je echter in de winter zit, bestaat
de kans op bevriezen en dát is funest voor
de hele installatie. Om die reden is een
adsorptiedroger toegepast die ervoor
zorgt dat de perslucht voldoende droog
blijft. Tevens zijn filters geadviseerd om de
conditie verder te optimaliseren en is de
compressor zodanig gekozen dat er geen
olie in de lucht terecht komt.”
Tevens is speciale aandacht geschonken
aan het leidingwerk. Het ontwerp maakt
namelijk gebruik van één compressor en
een ventieleiland waardoor iedere slang
naar ieder afzonderlijke lamp verschillend
in lengte is. Hunsche: “Wanneer alle ele-
menten van een ‘cijfer’ in de klok gelijktij-
dig moeten schakelen, of in het maximale
geval allemaal tegelijk, dan zouden de
lampen niet gelijktijdig in en uit schuiven

wat voor de toeschouwer ‘ongecontro-
leerd’ overkomt. Dit is opgelost door een
soort pneumatische ringleiding aan te
leggen waarmee deze problemen zijn
voorkomen.”
Tot slot leverde Aventics een aandeel in de
besturing. Stöver: “De programmering
van de PLC heeft Kamps uiteindelijk vol-
ledig zelf geregeld en met succes. Uitein-
delijk werkte het naar volle tevredenheid
én heeft het kunstwerk inderdaad de tijd-
spanne van het festival met glans en glo-
rie doorstaan. Als één van de weinige, zo
niet als enige kunstwerk, waarin sprake
was van een mechanisch ‘functioneren’.
Voor ons als pneumatiekbedrijf was het
vooral een leuk project, technisch niet
hoogdravend maar wel een mooi voor-
beeld van de rol die goede componenten
kunnen spelen in het realiseren van een
betrouwbare, langdurige werking van een
specifieke opstelling.”

Lichtbuis en afdichtingen
Voor de lichtbuis zelf werkte Kamps
samen met Tecair. Dit bedrijf is gespeciali-
seerd in pneumatische cilinders en ont-
fermde zich reeds in een eerder stadium
over de buislamp. De afdeling Enginee-
ring geeft aan: “Het idee en de uitwerking
van de buislamp zijn prima. Dit hebben
we al ervaren toen we betrokken raakten
bij de ontwikkeling van de lamp vóórdat
deze in Milaan tentoongesteld werd. In
deze versie werd gewerkt met cilinders
van een halve meter en werden hoofd-
zakelijk materialen gebruikt die in een
reguliere bouwmarkt zijn te vinden, waar-
onder pvc buizen. Deze buizen hebben in
dit ontwerp vooral een nadeel dat ze
slecht zijn af te dichten. Enerzijds door de
oppervlakruwheid van het materiaal, an-
derzijds door de relatief grote toleranties
in afmetingen waardoor afdichtingen niet
altijd goed passen. Toleranties die in de

Tecair ondersteunde de kunstenaar onder meer met het kiezen

van de juiste industriële afdichtingen om de betrouwbaarheid en

levensduur te verbeteren.

De Tube Lamp Clock bestaat uit in totaal dertig elementen waarmee vier cijfers en een dub-

bele punt zijn te realiseren. 4

38-39-40_lichtfestival.indd 39 05-02-18 16:43