Pagina 41 van: Aandrijftechniek – nummer 1 – 2017
TeCHNieK Reportage
www.AT-aandrijftechniek.nlfebruari 2017 AT AANDRIJFTECHNIEK 41
moet is een specialist in zware hijs en
transportwerkzaamheden en het Euro-
pese hoofdkantoor staat in Schiedam.
Heeft Mammoet niet getwijfeld het pro-
ject te doen vanwege de gevaren? “Ge-
zonde twijfel is er in het begin altijd ge-
weest”, aldus Thijssen. “Maar na uitvoerig
onderzoek en gesprekken met de klant is
besloten het wel te doen. Er waren ook
bewijzen waarmee de klant heeft aange-
toond dat het werken daar veilig is. Ook
na het raadplegen van derde partijen von-
den wij de veiligheidsrisico’s dusdanig ge-
minimaliseerd, dat het eigenlijk voor ons
niet anders is dan het werk in andere nu-
cleaire omgevingen. Sterker nog: de stra-
lingsniveaus die zijn ver beneden de ni-
veaus die wij normaal meemaken.”
Werkplek
Het assembleren van de overkapping ge-
beurde vlakbij de centrale. Thijssen: ”Er is
voor de centrale een werkplek gecreëerd,
een betonnen oppervlak, op 350 meter
afstand. Op dat oppervlak zijn de koepels
in elkaar gezet. Zo bouwden we eerst een
klein koepeltje. Dat werd dan afgezet op
de fundatie. Vervolgens hezen we met to-
rens en hijscilinders de koepel dertig
meter omhoog. Dan hing de klant daar
weer van onderen nieuwe vleugels aan,
waardoor er weer een grotere koepel ont-
stond. Uiteindelijk ontstond een koepel
met een hoogte van 110 meter. Het werd
echt modulair in elkaar gezet, het werd in
fases gedaan. Er zijn animaties op You-
tube hierover.” Thijssen meldt dat het to-
tale object 36.000 ton woog en het com-
plete project heeft een aantal jaar in be-
slag genomen. “Voor ons is het project in
2012 begonnen.”
Sleesysteem
Toen de staalconstructie, de koepel, af
was moest deze over de centrale worden
geschoven. Dat gebeurde met behulp van
een ‘sleesysteem’. Thijssen: ”In principe is
dat de laatste fase van de bouw. De koe-
pel wordt op de reactor geplaatst en ver-
volgens gesealed om deze luchtdicht te
maken.” Het gebruik van het sleesysteem
is opzienbarend. “ We hebben sleeschoe-
nen ontworpen, eigenlijk stalen construc-
ties, een stalen blok met een hydraulische
cilinder erin. Dat blok van staal schuift
over teflon blokken welke in een stalen
sleegoot liggen. Dat wordt met een duw-
cilinder gedaan. De techniek van het
sleeën is niet nieuw, het bestaat al langer.
Het is een techniek dat wordt ingezet als
het te zwaar wordt voor wielen. De slee-
actie heeft in totaal zestien dagen ge-
duurd.
Weersinvloeden
Thijssen: “De kern is dat het ontplofte
reactorgebouw, zolang die niet overkapt
is, onderhevig is aan weersomstandighe-
den. Al het regenwater wat daar op valt,
sijpelt er doorheen en komt in het grond-
water. Dat is ongewenst. Mocht er ooit
een deel van de reactor verder instorten,
hoewel het gestut is en overgoten met
beton, zou je weer een nieuwe wolk van
radioactief materiaal krijgen. Door er een
overkapping overheen te zetten voorkom
je dus dat regenwater zich kan vermen-
gen met water uit de reactor. En mocht er
ooit iets instorten, dan blijft die wolk bin-
nen de overkapping. Veel mensen denken
ook dat het primaire doel die actieve stra-
ling tegenhouden is, maar dat is eigenlijk
niet het geval. Hij houdt wel wat straling
tegen, maar het is geen constructie die
helemaal van lood is gemaakt. Primair is
het doel echt weersinvloeden buiten te
houden en eventuele instortingsgevaren
in te kapselen. Bovendien zijn er in de
overkapping kranen opgehangen waar-
mee ze de ontmantelingswerkzaamheden
verder kunnen doen in een gecontro-
leerde omgeving.”
Lange levensduur
Er is gekozen voor een overkapping van
roestvaststaal. Thijssen kan wel uitleggen
waarom voor dit materiaal is gekozen. “Er
is voor staal gekozen omdat het een ste-
vig en goed te bewerken bouwmiddel is.
De complete koepel moest namelijk geas-
sembleerd worden op afstand van de re-
actor. Daarnaast moet de koepel een le-
vensduur hebben van honderd jaar.” Het
rvs komt uit Italië. “Ik weet dat een Itali-
aans bedrijf de segmentonderdelen heeft
aangeleverd. Als je kijkt naar de construc-
tie van het staal, dan is het interessant dat
het modulair is opgebouwd. Het betreft
vakwerkconstructies, een skelet van sta-
len buizen. Ieder onderdeel is in Italië ge-
maakt. Omdat er in verband met potenti-
eel brandgevaar niet mocht worden ge-
last zijn alle onderdelen voorzien van
boutverbindingen. Het mooie was dat al
die boutverbindingen tot op de millimeter
met elkaar overeen kwamen. Een verbin-
ding bestond wel uit zestien tot 32 bou-
ten. En dat is allemaal zo geprefabriceerd
dat er geen enkel gat was. Dat vereist een
bepaalde precisie en bouw.”
Demontage
Thijssen spreekt van een succesvol pro-
ject. Nog één keer gaat het Mammoet-
team terug. “Het sleesysteem moet er nog
onder vandaan gehaald worden. En afge-
voerd, dat is onze laatste actie.” Wat hij
zelf wel aardig vindt is dat het systeem dat
is gebruikt eigenhandig door Mammoet is
ontworpen, ontwikkeld en onder supervi-
sie is gefabriceerd bij een gespecialiseerd
bedrijf op het gebied van dit soort equip-
ment. “Maar we ontwikkelen ook nieuwe
materialen. Wat dit project betreft heb-
ben we het systeem ontworpen speciaal
voor deze sleeactie. En zelfs laten fabrice-
ren en zelf ingezet. Dat maakt het voor
ons heel bijzonder.”
www.mammoet.com
Overzichtsfoto met rechts de roestvast stalen overkapping en links
het reactorgebouw
Het sleesysteem is ontworpen en ontwikkeld door Mammoet
40-41_mammoettjernobyl.indd 41 06-02-17 11:13