Onderweg e-mail lezen, mu-ziek downloaden en video’s bekijken zijn voor de ge-bruiker van een smartphone vanzelfsprekende activi-teiten. De Europese markten liggen bij de mobiele communicatie echter ver achter op Japan. Dat blijkt uit een studie van het Institut für Technikfolgenabschät-zung und Systemanalyse (ITAS) van het Karlsruher Institut für Technologie (KIT).
Als belangrijkste factor voor de economische successen wordt de scherpere technologische concurrentie in Japan aangemerkt en dat vraagt om maat-regelen, ook voor Europa. Het mobiele internet bestond in Japan al eind 1990, data flat-rate al bijna tien jaar en digitale televisie sinds vijf jaar. Nieuwe diensten komen er vaker, sneller en goedkoper op de markt dan in Europa. De concurrentie tussen de aanbieders is volgens de studie Mobile Service Innovation: A European Failure de motor voor deze innova-tiekracht.
Technologie
Anders dan in Europa heerst in Japan concurrentie op alle fronten van mobiel internet, te beginnen bij de netwerktechnologieën via de apparaten tot aan de klant georiënteerde inhoud en diensten. Hierdoor kunnen de aanbieders van mobiele diensten hun service aanbiedingen technologisch erg goed differentiëren.
Inzetten op een enkele netwerk technologie zoals in Europa is gedaan met GSM (Global System for Mobile Communications) biedt weliswaar voordelen van massaproductie en levert aanbieders een hogere winst in de SMS-business, maar remt ook de ontwikkeling van innovatieve, veelgebruikte en goedkopere mobiele internet services.
In veel Europese landen zijn de inkomsten per klant ongeveer gelijk aan die in Japan, de apparatuur biedt echter minder functies, data en de diensten zijn duurder, aldus het rapport. Dat wereldwijd opererende aanbieders Europa zo ver vooruit zijn, heeft ernstige consequenties voor de arbeids-markt. In Europa gaan banen met hoge inkomens in de belangrijke industrietakken computer en elektronica verloren.
Apple
Anderen hebben het Japanse succes model allang afgekeken. In hun studie tonen de innovatieonderzoekers ook aan, dat het business model van de iPhone van het Amerikaanse Apple met zijn populaire systeem van inhoud en diensten, is gebaseerd op concepten die meer dan tien jaar geleden voor het eerst op de Japanse markt werden uitgebracht.
Apple heeft de kernpunten van het Japanse systeem met succes aangepast, met een uitgekiend samenspel van netwerken, apparaten en toepassingen, die eenvoudig zijn te gebruiken met continu gebruikersservice. Apple heeft daarmee gezorgd voor een revolutie in de westelijke mobiele industrie, terwijl het Europese aanbieders niet lukte om de opstap te maken.
Aanbevelingen
De studie beschrijft, hoeveel innovaties op het gebied van mobiele diensten die Apple iPhone gebruikt, werden ontwikkeld bij Japanse aanbieders, die met hun technologie- en applicatieontwikkelaars streden om de marktaan-delen.
Japan kent een zware technologische concurrentie, omdat de aanbieders verschillende mobiele standaard opties gebruiken, die ook leiden tot verschillende kosten en karakteristieken. Gevolgen waren beduidend hogere downloadsnelheden en de uitgifte van nieuwe frequentiebanden aan nieuwe deelnemers, afhankelijk van de marktontwikkeling.
Het ontbreken van technische concurrentie is volgens de studie oorzaak voor de stagnatie op de Europese markten. Daarom worden maatregelen aanbevolen die weliswaar lastig zijn te implementeren, maar noodzakelijk om de concurrentiepositie weer te herstellen. Te denken valt aan licentie-vrije maar krachtige toepassingen van het radiospectrum, die bijvoorbeeld kosteloos communicatie mogelijk maken over een op het WLAN lijkende technologie, maar met een grotere reikwijdte.
Als andere maatregel beveelt de studie aan om ook bij de draadloze com-municatie markten te openen voor nieuwe technologieën en concurrenten met licentieverdelingen. Een nieuw, Europa-breed licentiesysteem zou met zekerheid voor nieuwe dynamiek zorgen. Daarvoor zijn belangrijke stappen nodig; het niet nemen van risico’s geeft Amerikaanse en Aziatische firma’s een voorsprong.
De voorbeelden van Japan en Apple tonen aan, dat technologische con-currentie ontwikkelingswinst brengt voor alle spelers op de markt en de grootste winst voor de klanten. Want uiteindelijk, volgens de studie, is ook de klantenoriëntatie een Japanse succesformule waarop Europa zich moet oriënteren.
