Zachte tomaten, bruine ba-nanen en overrijpe kersen van grote markten belanden in het gunstigste geval op de composthoop. In de toekomst moet dit beter gebruikt worden: een nieuw ontwikkelde installatie maakt vergisten mogelijk. Dan ontstaat er methaangas, dat als brandstof voor auto’s kan worden gebruikt.
Als een bestuurder bij de pomp aardgas in de tank laat stromen in plaats van benzine of diesel, rijdt hij goedkoper en meer milieubewust. Deze brandstof bespaart in de porte-monnee en de uitlaatgassen bevatten weinig kooldioxide en nauwelijks roetpartikels. Rijden op aardgas komt daarom steeds meer in de belang-stelling.
Aardgas is echter net als aardolie een fossiele brandstof, waarvan de reserves begrensd zijn. Onderzoekers van het Fraunhofer-Institut für Grenzflächen- und Bioverfahrenstechnik (IGB) in Stuttgart hebben een alternatief ontwikkeld. Ze halen de brandstof niet uit de kostbare grond-stofreserve van de aarde maar uit fruit- en groenteafval van grote markten, huishoudens en kantines. Als deze resten van levensmiddelen gaan gisten, ontstaat methaangas, ook wel biogas genoemd. Wordt het in hogedruk-tanks geperst dan kan het als brandstof dienen.
Pilot
Begin dit jaar nemen de onderzoekers een eerste pilot installatie naast de Grote Markt in Stuttgart in gebruik. In een tweetraps gistingsproces pro-duceren verschillende micro-organismen uit het afval in een paar dagen het gewenste methaangas. Het afval bevat veel water en weinig houtdelen en is daarom ideaal voor de fermentatie.
Toch levert het afval nog een uitdaging op: elke dag is er een andere samenstelling, soms met veel citrusvruchten, dan weer kersen, pruimen en kroppen sla. De citrusvruchten bevatten echter veel zuren zodat de onderzoekers de pH waarde daarvan moeten aanpassen. Dus slaat men het afval op in verschillende voorraadvaten. Hier worden automatisch enige parameters van het afval vastgesteld, zoals de pH waarde.
Het voor de installatie ontwikkelde managementsysteem berekent hoeveel liter uit welk afvalvat moet worden bijgemengd en toegevoegd aan deze micro-organismen. Het evenwicht moet namelijk zorgvuldig worden bewaard: de verschillende micro-organismen hebben op elk moment dezelfde milieu-omstandigheden.
Tweede project
Een ander voordeel van de installatie: hier wordt alles gebruikt, van biogas en vloeibare filtraat tot aan het niet verder bruikbare modder achtige restmateriaal. Een tweede deelproject in Reutlingen, een algencultuur, helpt daarbij. Als een algencultuur voldoende voedingsstoffen krijgt, kool-dioxide en zonlicht, produceren zij in hun cellen olie die geschikt is voor dieselmotoren.
Als voedingsstof voor de algen dient het filtraatwater uit de biogasinstal-latie, want het bevat voldoende stikstof en fosfor. Het kooldioxide, dat de algen voor de groei nodig hebben, komt uit de biogasreactor in Stuttgart. Het aldaar ontstane biogas bestaat voor circa 2/3 uit het gewenste methaangas en circa 30% is kooldioxide. Wat over blijft van het markt afval is een slibachtige rest. Dit wordt door collega’s van het Paul Scherrer-Institut in Zwitserland en het Karlsruher Institut für Technologie ook nog omgezet in methaangas.
Het biogas, dat in de installatie ontstaat, wordt door de medewerkers van Energie Baden-Württemberg (EnBW) met behulp van membranen verwerkt. Daimler stelt enkele test voertuigen met aardgasaandrijving beschikbaar. Het project met de naam EtaMax gaat vijf jaar draaien en wordt gesubsidieerd door het Ministerium für Bildung und Forschung (BMBF). Andere projectpartners zijn het Fraunhofer-Institut für Verfah-renstechnik und Verpackung (IVV), FairEnergie, Netzsch Mohnopumpen, Stulz Wasser- und Prozesstechnik, Subitec en de stad Stuttgart.
Als alle componenten probleemloos samenwerken, kunnen dergelijke in-stallaties in de toekomst overal staan waar veel organisch afval beschik-baar is.
