Afstandsbedieningen verbeteren de veiligheid, verhogen het werkcomfort en kunnen arbeidsbesparing opleveren. Toch aarzelen sommige machinebouwers om hun off-highway-machine ermee te voorzien. Kosten, regelgeving en integratie in bestaande ontwerpen spelen daarbij een rol. Idoia Maiz, portfoliomanager bij Danfoss Power Solutions, legt uit waarom afstandsbedieningen een slimme keuze zijn en hoe de drempels voor implementatie kunnen worden verlaagd.
DEZE ARTIKELEN VIND JE VAST OOK INTERESSANT OM TE LEZEN:
- Tele Radio introduceert innovatief instapassortiment
- Nieuwe generatie elektrische skid steer profiteert van Danfoss DM700 display
- Hybride aandrijflijnen van Danfoss geselecteerd voor veerboten in Hamburg

Van kranen en betonpompen tot machines die worden gebruikt in de brandbestrijding en sloop, afstandsbedieningen zijn bij veel machines de gewoonste zaak van de wereld. “Logisch”, stelt Idoia Maiz, portfoliomanager connect & control solutions bij Danfoss Power Solutions. “Chauffeurs en machinisten kunnen de cabine verlaten en de machine vanaf een locatie bedienen die een veel beter zicht op het werk en de omgeving biedt. Je neemt blinde vlekken weg. Afhankelijk van het werk en de omgeving waar je werkt, kun je ook afstand nemen van een gevaarlijke situatie. Denk bijvoorbeeld aan een sloop of een omgeving met gevaarlijke stoffen, slechte luchtkwaliteit of explosiegevaar. De veiligheid op en rond de werkplek wordt met een afstandsbediening enorm verbeterd.”
Maiz vertoeft dagelijks in de wereld van afstandsbedieningen en benoemt naast veilig werken nog enkele plussen van de afstandsbediening. “Allereerst het comfort. Je werkt als operator, chauffeur of machinist vanuit een veel natuurlijker positie. Sowieso zorgt een afstandsbediening ervoor dat je niet of veel minder zit. Daarnaast levert werken met een afstandsbediening in verschillende situaties een arbeidsbesparing op: als werkzaamheden voorheen door twee of meer personen moesten worden verricht, kan dat nu door één persoon worden uitgevoerd.”
Weerstand overwinnen
Machinebouwers zien de plussen van afstandsbedieningen, maar kiezen er in voorkomende gevallen toch niet voor. Om verschillende redenen: kosten, regelgeving of integratie in bestaande ontwerpen bijvoorbeeld. “De kosten van een afstandsbediening spelen zeker een rol”, vertelt portfoliomanager Idoia Maiz. “Vooral bij basismachines en machines voor de verhuur. De angst bestaat dat de klant de investering in een machine niet doet als deze duurder wordt door een afstandsbediening.” In zo’n geval verdient volgens Maiz een kosten-batenanalyse of een klantonderzoek aanbeveling. “Dan heb je duidelijk of een afstandsbediening een hogere machineprijs rechtvaardigt.”
Waar ten aanzien van afstandsbedieningen voor machines zorgen over leven is de veiligheid en beveiliging. “Ongewenste bewegingen voorkom je met de noodstop, die standaard op alle afstandsbedieningen zit.” Idoia Maiz adviseert te kiezen voor een model met het hoogste veiligheidsniveau E. “Verder bieden voorzieningen als dodemansknoppen, valdetectie, kanteldetectie, bediening met twee handen/interlock en afstandsbegrenzers extra veiligheid. Wat betreft de toegangsbeveiliging zou ik kiezen voor leveranciers met bewezen beveiligingsoplossingen die cybersecurity in hun productontwikkelings- en testprocessen hebben geïntegreerd.”

Operator overtuigen
Onbekend maakt onbemind. Gebruikers die gewend zijn aan de bediening van hun machine in de cabine, kunnen terughoudend zijn als het gaat om afstandsbedieningen. “Om ze over de drempel te krijgen en ze te ‘winnen’ voor een afstandsbediening, is het belangrijk dat de bedieningselementen qua indeling en gebruik overeenkomen met die in de cabine. De moderne afstandsbediening voorziet hierin. Die beschikt over legio configuratie-opties en programmeerbare displays.” Veel moderne machines zijn volgens Maiz al voorbereid op afstandsbediening, waardoor ingrijpende ontwerpwijzigingen vaak niet nodig zijn. De ontvanger kan via een CAN-bus of direct op proportionele kleppen en sensoren worden aangesloten. De keuze voor een flexibel systeem vermindert de noodzaak van complexe aanpassingen.
Diverse systemen
Afstandsbedieningen bestaan uit een zender en een ontvanger. De ontvangerkeuze is relatief eenvoudig en hangt af van de aansluitmethode (discrete output of CAN) en spanningsoutput. Compacte machines vereisen compacte ontvangers. Bij ontvangers in een metalen behuizing kan een externe antenne nodig zijn. “Bij zenders liggen de kaarten wat anders op tafel”, vertelt portfoliomanager Idoia Maiz. “Bij de keuze voor de juiste zender is het belangrijk om goed naar de toepassing te kijken. Voor off-highway-machines zijn er drie veelvoorkomende typen zenders: de handheld, de pistoolgreep en de consolebox, ook wel buikconsole genoemd.”



- Een handheld-zender is een klein apparaat dat in de handpalm wordt gehouden. Ze zijn met name geschikt voor machines met een beperkt aantal en eenvoudige functies. Ze hebben tussen de twee en veertien knoppen, die aan/uit of proportioneel kunnen zijn.
- Pistoolgreep-afstandsbedieningen worden, zoals de naam al doet vermoeden, in één hand gehouden als zijnde een pistool. Er is een trekker die wordt gebruikt voor proportionele controle van een klep. De bovenzijde van het pistool en de zijkanten kunnen verschillende knoppen, schakelaars en joysticks herbergen, alsmede een display.
- De consolebox wordt om de nek, schouders en/of middel gedragen. De zender kan meerdere verschillende functies bevatten via knoppen, schakelaars en joysticks. Ook kunnen schermen met hoge resolutie en goed zicht bij zonlicht worden geïntegreerd. Consolebox-zenders zijn ideaal voor machines met meer – en complexere – functies.
Welke zender uiteindelijk het beste past bij de machine, hangt af van het aantal benodigde in- en uitgangen, de voorkeur van de operator en de gebruiksomstandigheden. Maar ook de combi tussen de bediening in de cabine en de afstandsbediening. Maiz: “Is zowel een handheld als een consolebox geschikt, maar heeft de cabine hendels in plaats van knoppen, dan is de consolebox vaak een betere keuze.”