Perslucht is één van de duurste energiedragers en veel bedrijven kunnen de kosten ervan met 10 % tot zelfs 50 % verlagen. Maar waarom gebeurt dit dan niet al op grote schaal? Gebrek aan kennis is één van de oorzaken, maar ook gebrek aan mankracht en soms zelfs omdat de investering uit een ander potje moet komen dan waarin de besparing terecht komt. VPInstruments in Delft weet als fabrikant van persluchtmeetapparatuur wat nodig is om het persluchtgebruik in kaart te brengen en te analyseren.
Middels een stappenplan nemen we u mee van opwekking tot eindgebruiker en laten met een aantal praktische voorbeelden zien wat u zelf kunt doen om het besparingspotentieel in kaart te brengen. Let wel: dit is een eerste aanzet tot! Uiteindelijk loont het altijd de moeite om een professionele persluchtauditor in te schakelen. We zijn op zoek naar de antwoorden op vragen als:
• wat is de efficiency van de persluchtopwekking?
• wie gebruikt wat (kostenallocatie)?
• lekt er veel perslucht weg en moeten we hier wat aan doen?
• wat gaan we meten en waar?
• hoe houden we gerealiseerde besparingen vast?
Stap 1: kosten in perspectief
Zet op papier welke compressoren en andere energiegebruikende apparatuur u hebt staan. Noteer de vermogens en het aantal draaiuren/jaar en vermenigvuldig dit met de kWh prijs. Het resultaat is een ‘redelijke benadering’ van de kosten, want de compressor kost immers ook geld als hij onbelast draait:
Stap 2. Inventariseer de hoofdgebruikers
Inventariseer waar in de productie, door wie, hoeveel perslucht wordt gebruikt. Maak een top 10 van processen die volgens u het meeste lucht verbruiken en vraag aan de betreffende operators hoe zij dit verbruik inschatten. Weten ze het niet, bouw dan een tijdelijke flowmeter in tussen de afnemer en het net.
De kosten per m3 kunnen variëren. € 0,02 is een vuistregel, maar dit hangt af van de kWh-prijs en efficiency van de installatie.
Stap 3. Stel een meetplan op
Op basis van de inventarisaties in de stappen 1 en 2 kunt u nu een meetplan maken voor de installatie. Meetgegevens zijn essentieel om doelgericht te kunnen besparen. We beginnen met het maken van een schets of nemen het bestaande P&ID (Piping & Instrumentation Diagram) van de installatie en geven daarin de meetpunten aan. Maar pas op, want bij meten liggen fouten en misinterpretatie op de loer. Het is belangrijk om van tevoren per meetpunt ook een zogeheten onzekerheidsbudget op te stellen, waarmee we de te verwachten meetfout inschatten. Hier kan een persluchtauditor u bij helpen.
Stap 4. Wat gaan we hoe meten?
- 4a Efficiency
- 4b Vermogensmeting
- 4c Flowmeting
- 4d Drukmeting
- 4e Dauwpuntmeting
- 4f Temperatuurmeting
Stap 5. Van analyse naar actie
De basis van persluchtmeting bestaat uit vermogensmeting, flowmeting, temperatuur- en drukmeting. Wat kunnen we met deze gegevens? Een paar praktijkvoorbeelden:
- De flow gaat omhoog, de druk gaat met circa 1 bar omlaag en alle compressoren draaien voluit. Waarschijnlijk is hier sprake van óf te weinig capaciteit, óf een te kleine leidingdiameter. Kijk eens hoe lang de drukdaling duurt. Als dit kort is, kan een buffervat de oplossing zijn. Of ga op zoek naar de bron van het verbruik en breng het verbruik terug.
- Het is weekend, alles staat uit maar iedere dertig minuten is er een piek in de flow, waarbij ook de druk daalt. Dit is typisch gedrag van een tijdgestuurde condensaatafvoer. Vervang deze dus onmiddellijk door een niveaugestuurd exemplaar.
- Kijk ook naar de luchtdroger: adsorptiedrogers verbruiken in sommige gevallen tussen de 10 % en 20 % van hun nominale capaciteit, ook als er geen verbruik is. Pas deze dus alleen toe als het echt nodig is. Overweeg eventueel decentrale adsorptiedrogers voor specifieke processen.
Het complete artikel vindt u in het augustus-nummer van Aandrijftechniek
