Geleidingen en assen maken een gecontroleerde en herhaalbare lineaire beweging mogelijk. Het zijn daarom veel gebruikte onderdelen in de machinebouw, industrie, automotive, medische industrie, offshore en interieurbouw. Een geleiding is de basis voor elke lineaire beweging. Zodra een geleiding een geïntegreerde aandrijving krijgt met een tandriem of spindel, spreken we over een lineaire as. Rollon geeft een introductie.
Op het gebied van de geleidingen (oftewel de rails) van de loopwagen zijn er twee belangrijke typen te onderscheiden: de rollergeleiding en de kogelomloopgeleiding. Deze verschillen zin we terug in het inzetgebied.
Typen geleidingen
In het geval van de rollergeleiding beweegt de loopwagen zich voort via grote rollen in een rail. Doordat deze rollen vrij groot zijn, zijn de rollergeleidingen beter bestand tegen vuil en breed inzetbaar. Met name in de medische industrie, offshore, automotive en luchtvaartindustrie worden ze veel gebruikt.
Een kogelomloopgeleiding daarentegen bestaat uit een massieve rail waarbij de loopwagen als het ware om de rail heen staat. Aan de binnenkant van de wagen zitten kleine kogeltjes waarmee de loper zich beweegt. Doordat de kogeltjes klein zijn, kunnen deze geleidingen meer kracht aan, zijn ze preciezer en kunnen ze de loopwagen sneller vervoeren. Ze zijn echter gevoeliger voor vuil en soms deels gemaakt van kunststof, waardoor ze kwetsbaarder zijn. Deze geleidingen worden vaak gebruikt voor preciezere toepassingen in schone ruimtes, zoals in de verpakkingsindustrie, printindustrie, labeling en bij pick and place toepassingen.
Lineaire as
Een lineaire as is in principe een geleiding, maar dan met een geïntegreerde aandrijving. Het verschil tussen de assen wordt bepaald door het type aandrijving. Wanneer een machinebouwer een as zoekt met een hoge bewegingssnelheid en die makkelijk toe te passen is, kan hij het beste voor een tandriemaandrijving kiezen. De herhalingsnauwkeurigheid is echter kleiner en de as reageert op temperatuurswisselingen. Bij een spindelaandrijving is de herhalingsnauwkeurigheid duidelijk hoger, en ook qua vermogen, kracht en sterkte scoort hij beter. De bewegingssnelheid is echter een stuk trager.
De keuze voor het soort geleiding of as hangt sterk af van de toepassing en de daarbij horende verhouding tussen eisenpakket en prijs. Een engineer moet zich ook afvragen aan welke veiligheidsfactoren en onderhoudseisen het systeem moet voldoen.
Het volledig artikel vindt u in het augustus-nummer van Aandrijftechniek.
