Tien jaar terug kozen machineontwerpers nog zonder aarzeling voor pneumatische cilinders als oplossing voor lineaire motion control vraagstukken. Maar dat is niet meer vanzelfsprekend. Elektromechanische actuatoren hebben inmiddels al zo’n 20 % tot 30 % van de lineaire pneumatiekmarkt afgesnoept. “Tot bepaalde lengtes moeten zelfs hydraulische cilinders oppassen,” stelt Albert de Wilde, technical product manager bij Axis & Stuifmeel in Waddinxveen.
Axis & Stuifmeel heeft een breed scala aan lineaire aandrijvingen in haar assortiment. Dat gaat van ‘low cost’ actuatoren voor eenvoudige toepassingen, tot snelle, krachtige en nauwkeurige ‘heavy duty’ actuatoren uit het programma van Thomson. Met name hiermee wordt de strijd aangebonden met de pneumatische en hydraulische concurrentie.
“In veel machines speelt lineaire techniek een hoofdrol,” leidt De Wilde het thema in. “Vaak is daarbij sprake van bewegingen, waarvoor pneumatiek van oudsher geschikt is. Dat is een bekende techniek, betrouwbaar ook. De bewegingen zijn relatief snel. Maar er zijn ook beperkingen die vooral opduiken als er hogere eisen aan bijvoorbeeld de krachtdichtheid en de repeteerbare nauwkeurigheid op positioneergebied worden gesteld.
Om beter te kunnen concurreren met lagelonenlanden, zien we dat de in West-Europa toegepaste productiemachines steeds sneller, flexibeler en nauwkeuriger worden. Dat betekent ook dat aan de lineaire bewegingen in die machines steeds hogere eisen worden gesteld qua snelheid en positioneermogelijkheden. Dat kan in bepaalde gevallen prima met servopneumatiek of -hydrauliek worden opgelost, maar tegenwoordig ook en soms zelfs goedkoper en beter (onder andere qua nauwkeuriger positionering) met elektromechanische lineaire actuatoren.”
Kostenbewuster
En ook al staat er een compressorinstallatie in de fabriek en kies je voor pneumatiek, dan is er het feit dat perslucht een van de duurste energiedragers is. Een totaalrendement van slechts 10 % tot 15 % is normaal. Er zijn tegenwoordig elektromechanische lineaire actuatoren met een energetisch rendement van meer dan 80 %. Vooral bij meerdere actuatoren en intensief gebruik is het verschil in energiekosten erg groot en dat realiseren machineontwerpers zich vaak niet.”
Minder complex
“Elektromechanische lineaire systemen zijn gemakkelijk te monteren en bieden vrijwel oneindige bewegingsmogelijkheden,” aldus De Wilde. “Onder gemakkelijk versta ik dat er alleen een voedingskabeltje naartoe hoeft, al dan niet gecombineerd met een veldbusaansluiting, waarmee de actuator kan worden aangestuurd.
Toepassingen
Gaan elektrische actuatoren een nog groter deel van de pneumatiekmarkt afpakken? De Wilde is daar van overtuigd. “Vrijwel alle bekende pneumatiekleveranciers hebben hun programma de laatste jaren expliciet uitgebreid met elektrische aandrijvingen. Dat doen ze niet voor niets. Maar je kunt niet alles elektrisch oplossen, dus ook wij hebben gespecialiseerde pneumatische componenten in ons programma. Dat neemt niet weg dat de sterkste omzetgroei in het elektrische programma zit.”
Het volledige artikel vindt u in het decembernummer van Aandrijftechniek.
