Tegenwoordig is iedereen bekend met tenminste iets van ‘additive manufacturing’. Dit is echter geen gangbare term. Veel meer mensen kennen: ‘3D printing’, of – hoewel op zijn retour – ‘rapid protoyping’. Dus waarschijnlijk weet ook u dat daarbij telkens een voorwerp ontstaat aan de hand van een digitaal, virtueel voorbeeld, waarvan de doorsnede op een bepaalde hoogte wordt toegevoegd aan de eronder gelegen, al ‘gematerialiseerde’ doorsneden.
Aanvankelijk, een paar decennia geleden, was het resultaat weliswaar spectaculair, maar voor weinig meer dan prototypebouw bruikbaar, omdat de delen kwetsbaar waren en meetstal geleidelijk vervormden en ook bros werden. Dit is veranderd, waardoor de laatste jaren de populariteit razendsnel toeneemt. Vooral (semiprofessionele) individuen hebben het ‘3D printen’ ontdekt als een eenvoudige, goedkope manier om bijvoorbeeld sierraden mee te maken, net zo goed als het koetswerk van modelbouwtreinen en technische onderdelen.
Deze groei laat zich illustreren met de aanwezigheid van bouwpakketten van eenvoudige 3D printers in warenhuis de Bijenkorf, tijdens de Drie Dwaze Dagen. Het Amsterdamse Freedom Of Creation verkocht er gemiddeld twee per vestiging, En er vergaarde zich drommen mensen rondom de daar in werking getoonde exemplaren.
Nieuwe, andere mogelijkheden
De snelle toename in populariteit is een gevolg van allerhande verbeteringen op het vlak van machine- en materiaaleigenschappen, in combinatie met de ruimte die het individu steeds vaker wordt geboden om producten (mede) vorm te geven. Dit is verbonden met ‘mass customization’, waarbij hij invloed kan uitoefenen op één exemplaar van een – in essentie – massaproduct.
Bekende voorbeelden variëren van foto’s op postzegels tot configuraties van keukens. En de meer ‘technische’ toepassingen nemen ook toe. Waar eerder iemand uren spendeerde aan het draaien en frezen van een werkstuk, maakt een ‘3D printer’ dat nu zelfstandig, in enkele uren, zelfs in staal. Vaak kan daarbij wat eerder gescheiden was omwille van de maakbaarheid, nu als één geheel tot stand worden gebracht, wat de assemblage vereenvoudigt.
Voldoende kennis
Toch heeft ook ‘3D printing’ specifieke beperkingen. Zo zijn vooral metalen delen erg ruw en vereist de voorbereiding en de afwerking de nodige zorg. Kortom, met deze nieuwe set oplossingen valt voordeel te behalen als de toepassing weldoordacht is. In veel gevallen is een conventionele oplossing eenvoudigweg de beste, in andere gevallen biedt juist een hybride oplossing nieuwe kansen. Wie zijn productiemiddelen evalueert, dient hiermee bekend te zijn.
Gelukkig kan hij zijn kennis op allerlei manieren vergroten. Bijvoorbeeld door eerst zelf een bouwpakket van een eenvoudige ‘3D printer’ te kopen om daarmee wat ervaring op te doen, om pas daarna het een en ander doelgericht nader onder de loep te nemen. Ook kan hij bij tal van ‘servicebureaus’ zijn digitale modellen laten ‘materialiseren’, waarmee hij het resultaat van verschillende varianten kan vergelijken. En er bestaan allerlei initiatieven waardoor hij zich kan laten informeren, zoals beurzen, cursussen en themadagen.
Tweede RapidPro
Een ervan is RapidPro, dat op 25 en 26 januari voor de tweede keer zal plaatsvinden, weer in Koningshof in Veldhoven. Met de belangstelling voor ‘additive manufacturing’ groeit RapidPro razendsnel, er worden ruim 2.000 bezoekers verwacht. Tientallen bedrijven zullen er tonen wat ze in huis hebben en er zullen sprekers uit het binnen- en buitenland lezingen verzorgen.
Achter RapidPro zit Mikrocentrum, het Eindhovense kenniscentrum voor de Nederlandse maakindustrie. Manager RapidPro Els van de Ven: “De belangstelling overtrof onze verwachting ruimschoots: 1.100 in plaats van 500 bezoekers, allemaal op één dag. Daarom hebben we het evenement tweedaags gemaakt en verwachten we nu zeker 2.000 bezoekers, waarbij ook individuen welkom zijn, bijvoorbeeld omdat ze er thuis mee aan de slag willen.” Mikrocentrum organiseert al jaar en dag themadagen op dit vlak, naast kennismakingsdagen en cursussen. Daarnaast organiseerde het al in 2008 een internationaal evenement: Rapid Manufacturing & Mass Customization, waarbij de hierboven genoemde invloed van het individu een belangrijke plaats innam. Rein van der Mast, de adviseur die dat evenement initieerde: “Wie denkt dat hij, zonder zich verdere inspanningen te getroosten, een paar verspandende machine kan vervangen door één 3D printer zal van een zeer koude kermis thuiskomen.”
Kortom, dit soort technieken bieden tal van mogelijkheden, mits de gebruiker zich vooraf voldoende heeft verdiept in de juiste toepassing ervan. Hij kan zich in ieder geval op allerlei manieren laten informeren.
